kannabinoidy marihuana

Czym są kannabinoidy, jak działają i jaka jest ich funkcja? Co musisz wiedzieć o kannabinoidach?

By Jakub,

Konopie włókniste to rośliny, których właściwości są wykorzystywane w różnych gałęziach przemysłu i medycynie od lat. W zaledwie jednej roślinie można wyróżnić ponad 500 związków chemicznych, z czego uwagę naukowców przykuwają przede wszystkim kannabinoidy. Działanie tych substancji na organizm ludzki jest ściśle powiązane z receptorami CB1 oraz CB2. 

Jesteśmy Stowarzyszeniem, którego jednym z założeń jest normalizacja tematu konopi innych niż włókniste. Sprawdź szczegóły badania nad użytkowaniem konopi innych niż włókniste.

 Kannabinoidy – ukryta moc konopi

 
Konopie włókniste od lat wykorzystywane były do produkcji lin, papieru, w medycynie ludowej. Zdrowotne – i nie tylko – właściwości rośliny wynikają z obecności wielu cennych związków chemicznych, jak m.in. flawonoidy czy terpeny. Jedną z liczniejszych grup substancji wyodrębnionych z konopi są kannabinoidy. Właściwie to fitokannabinoidy, jeśli weźmiemy pod uwagę ich roślinne pochodzenie. Substancje te są wytwarzane przez trichomy konopi, warto podkreślić, że ich zawartość i stężenie w różnych odmianach rośliny jest różne. Pierwszym przebadanym kannabinoidem jest THC – wyizolowany z konopi i opisany przez zespół naukowców w latach 60. XX w. Sporo uwagi poświęca się także CBD, ale listę kannabinoidów uzupełniają także m.in. CBG, CBC czy CBN. 

Jeśli chodzi o związek kannabinoidy-marihuana, kluczowe dla niego było wspomniane już odkrycie THC. Powodem tego są właściwości psychoaktywne substancji, ale i działanie przeciwbólowe. Warto dodać, że na terenie UE duże stężenie THC jest wykorzystywane legalnie tylko w medycynie, a leki z tą substancją są dostępne jedynie na receptę. Z kolei uprawy konopi ze stężeniem THC utrzymującym się na poziomie mniejszym niż 0,3% są dozwolone na potrzeby przemysłu. [4]
 

Działanie kannabinoidów

 
Badania naukowców skupiają się przede wszystkim na właściwościach THC i CBD. Jak już zostało wspomniane, pierwsza z substancji wykazuje działanie psychoaktywne, ale należy także podkreślić jej rolę w leczeniu bólu, stanów zapalnych, napięcia mięśniowego. CBD nie działa halucynogennie, wręcz przeciwnie – obniża działanie psychoaktywne THC. Te dwie substancje znacząco na siebie oddziałują, czego przykładem może być również fakt, że w proporcji 1:1 są podawane w leku stosowanym w terapii stwardnienia rozsianego. CBD działa także uspokajająco. W medycynie wykorzystywane jest również działanie przeciwdrgawkowe CBD, jej skuteczność w leczeniu stanów zapalnych. [1] Badania wskazują też na możliwy udział kannabinoidów w zmniejszaniu rozmnażania komórek nowotworowych. [2] 

Jeśli chodzi o kannabinoidy, działanie prozdrowotne tych substancji jest od lat wykorzystywane w leczeniu takich chorób, jak m.in. Parkinson, zaburzenia odżywiania, schizofrenia, zespół Tourette’a. Substancje te są podawane także w celu zmniejszenia nudności i wymiotów u pacjentów po chemioterapii. [3] Sporo się mówi i pisze o możliwości wykorzystania kannabinoidów do opracowania nowych terapii i leków dla pacjentów z chorobami natury psychicznej. [1] 

Działanie kannabinoidów na organizm ludzki nie byłby możliwy bez zlokalizowanych w całym ciele człowieka receptorów CB1 i CB2. Zostały one odkryte dopiero pod koniec XX wieku, podobnie jak cały układ endokannabinoidowy. Kannabinoidy aktywują pracę receptorów, wywołując konkretne działanie ze strony organizmu. Co więcej, opisywane fitokannabinoidy konopi są zbliżone w budowie do kannabinoidów wytwarzanych samodzielnie przez człowieka, czyli endokannabinoidów. Porównując jednak te dwie grupy, warto dodać, że endokannabinoidy są produkowane przez organizm jedynie wtedy, gdy zadziała konkretny bodziec i szybko ulegają rozkładowi. Fitokannabinoidy dostarczamy organizmowi drogą doustną lub wziewną. Kontrolowanie ich częstotliwości podania i dawek pozwala wyrównać ewentualne braki endokannabinoidów, skutkujące rozwojem niektórych chorób. [4] 
 

Gdzie występują kannabinoidy? Jakie jest ich zastosowanie?

 
Zastosowanie kannabinoidów jest coraz szersze. Obok medycyny substancje te są chętnie wykorzystywane przede wszystkim w przemyśle kosmetycznym i spożywczy. Warto jednak podkreślić, że wszelkie produkty z konopi składają się głównie z CBD, czyli nie mają właściwości halucynogennych. Obok kannabinoidów wytwarzanych przez człowieka oraz tych pozyskiwanych z konopi, wyróżnia się także te uzyskiwane syntetycznie, drogą laboratoryjną. Są one wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym, będąc składnikiem m.in. leków na łagodzenie nudności i wymiotów.
 

Kannabinoidy – skutki uboczne i przeciwskazania

 
Czy kannabinoidy są szkodliwe? Tak jak każda substancja, tak i fitokannabinoidy mogą wywoływać działanie niepożądane. Mowa tutaj głównie o THC, którego zbyt duże dawki powodują omamy, niepokój, kłopoty z pamięcią i koncentracją, zmęczenie czy nudności. Oczywiście występowanie skutków ubocznych jest uzależnione od wielu czynników. Obok dawki THC ważne są indywidualne predyspozycje, choroby współistniejące czy nawet zażywane leki. Te o działaniu uspokajającym czy psychotropowym mogą nasilać działanie THC. Biorąc pod uwagę najpopularniejsze kannabinoidy, skutki uboczne pojawiają się także po nagłym odstawieniu substancji, jeśli te były zażywane regularnie. Są to typowe symptomy odstawienia, które można zaobserwować u pacjentów walczących z nałogami. Kłopoty z apetytem, snem, rozdrażnienie czy problemy żołądkowe. [2]
 
Negatywne działanie kannabinoidów jest szczególnie widoczne u pewnych grup pacjentów. Mowa tutaj o osobach z zaburzeniami rytmu serca, z ciężką niewydolnością krążenia, niewydolnością wątroby. Przeciwwskazaniem do stosowania kannabinoidów jest także ciąża i karmienie piersią. Zaleca się także szczególną uwagę i ograniczenie spożywania kannabinoidów m.in. u osób, których praca wymaga zachowania szczególnej koncentracji, u osób kierujących pojazdami. [5]
 
Bibliografia:
 
  1. Piotr Wierzbiński i in., Potencjalne mechanizmy przeciwdepresyjne układu endokannabinoidowego, Postępy Psychiatrii i Neurologii 2010; 19[2]: 143–150.

  2. Marek Tkaczyk i in., Marihuana i kanabinoidy jako leki, ruj.uj.edu.pl, data dost. 31.10.2022r.

  3. Paula Wróblewska-Łuczka i in., Znaczenie kannabinoidów w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego [w:] Health Prob Civil. 2018, Volume 12, Issue 3.

  4. Paweł Siudem i in, Konopie i kannabinoidy [w:] Farmacja współczesna 2015; 8: 1-8.

  5. Jarosław Woroń , Jan Dobrogowski, Miejsce kannabinoidów w leczeniu bólu [w:] Medycyna Paliatywna w Praktyce 2017; 11, 3: 96–101.



Jakub

editor